Napels zien en sterven
Na een veelvuldig bekroonde film levert Roberto Saviano's cultboek Gomorra nu ook een dvd-reeks op. Twaalf uur Napolitaans geweld. Geen greintje maffiaromantiek of -heroiëk. Grauwer dan grauw, maar wel absolute must-see.
Regisseur Stefano Sollima verdiende zijn strepen met de cultserie Romanzo criminale. Die was van een authenticiteit die je vol in het gezicht raakte. Dat is Gomorra nog veel harder. Pang! In the face! Of hij met deze reeks een meerwaarde creëert voor het boek van Roberto Saviano dat meer dan tien miljoen keer over de toonbank ging, en de straffe film van Matteo Garrone en met Toni Servillo in een van de hoofdrollen? Zeker. Omdat hij in Scampia, de achterbuurten van Napels, maar ook in Barcelona, Milaan en Ferrara filmde? Omdat hij onbekende en vaak ook niet-professionele acteurs gebruikte? Omdat hij een beeldtaal hanteert die rechtstreeks aankomt? Driewerf ja.
In de Gomorra-serie wordt meer dan voldoende tijd uitgetrokken om de twee belangrijkste onderwereldfamilies - die van Pietro Savastano en Salvatore Conte - in kaart te brengen. Terwijl de film vijf verhalen door elkaar weefde, vertelt de serie een veel omvattender en tegelijkertijd veel eenduidiger verhaal. Vuile intriges, verraad en een allesverslindende hang naar macht zijn de noten waarop deze valse serenade klinkt. Het gaat om de wet van de sterkste, scherpste en slechtste. Vergeet goed en kwaad. Welkom in de hel.
Hoofdpersonage is Ciro, rechterhand van godfather Pietro Savastano. Ciro is fideler dan het trouwste schoothondje, maar ook hij stuit op de grenzen van het welvoeglijke. Ook voor Ciro di Marzio is troppo te veel. Dat zijn baas te ver gaat in zijn open oorlog tegen Salvatore Conte, vindt hij, en hij begint op zijn eigen plannen te broeden. Het gevolg? U raadt het al, veel vreselijks met de V van vendetta. En met een bijnaam als 'de onsterfelijke' mag u wat verwachten.
Liefde en lijden
De serie fileert de Napolitaanse maffia, alias de camorra, tot op het bot. Door ruimte te creëren voor verhaal en personagetekeningen krijg je als kijker een nog veel betere inkijk in dit vals gebroed dan de film al deed. Door te focussen op de onderlinge relaties en de mensen ook echt mensen te laten zijn, wordt het nog veel duidelijker dat de camorra niet alleen een onderneming, leger en totalitaire staat in één is, maar ook een systeem. Eentje die je genadeloos in haar greep houdt. Het is zo aangrijpend dat je beseft hoe pervers het is zo'n systeem te verheerlijken in maffia-epossen als The Godfather.
Hulde ook voor de focus op de mens achter de misdadiger, want ja, er lopen ook vrouwen en kinderen rond. Van wie hartstochtelijk wordt gehouden. Denk je toch, want vrienden voor het leven maak je niet in Gomorra. Het is zoals de hooligans van het Engelse Milwall plegen te scanderen: 'Nobody likes us. We don't care.' Nee, empathie en identificatie stonden niet in de solden tijdens het draaiproces. En toch, wat een serie.