Direct naar artikelinhoud

Psychiaters herhalen: Breivik is krankzinnig

De twee psychiaters die Noorwegen vorig jaar schokten met hun oordeel dat de extreem rechtse terrorist Anders Behring Breivik 'krankzinnig' en dus ontoerekeningsvatbaar is voor zijn aanslagen waarbij 77 mensen omkwamen, blijven achter hun conclusies staan.

Dat bleek gisteren tijdens de rechtszaak tegen Breivik in Oslo. De twee psychiaters, die zwaar onder vuur liggen van collega's, spraken voor het eerst in het openbaar over hun werkwijze en conclusies. Hun getuigenis is van groot belang omdat de rechtbank twee compleet tegenovergestelde rapporten over de geestesgesteldheid van Breivik heeft ontvangen.

Een van de psychiaters, Torgeir Husby, haalde fel uit naar zijn collega's en zei 'geshockeerd' te zijn dat zovelen denken een diagnose te kunnen stellen zonder Breivik ooit te hebben ontmoet. Hij verwierp kritiek dat hij en zijn collega geen experts op het gebied van rechts-extremisme hebben geraadpleegd. "We zijn psychiaters, geen historici", zei Husby. "We raadplegen ook geen deskundigen op het gebied van de verrijzenis als iemand zichzelf de nieuwe Jezus noemt."

Sorheim en Husby oordeelden in november dat Breivik tijdens en na zijn aanslagen psychotisch was en al jaren leed aan 'paranoïde schizofrenie'. Dit maakte een storm van protest los in Noorwegen omdat Breivik zijn aanslagen nauwkeurig en langdurig had voorbereid. De rechtbank stelde twee nieuwe deskundigen aan die tot de conclusie kwamen dat Breivik een persoonlijkheidsstoornis heeft maar wél toerekeningsvatbaar is.

Of Breivik toerekeningsvatbaar is of niet is de enige juridisch relevante vraag van het proces. Breivik heeft bekend op 22 juli vorig jaar de aanslagen in Oslo en op Utoya te hebben gepleegd. Afhankelijk van het oordeel van de rechters krijgt hij gevangenisstraf of wordt hij opgenomen in een psychiatrische kliniek. Breivik zelf heeft gezegd dat opname in een kliniek 'de ultieme vernedering' zou zijn.