De korte ‘tweede overwinning’ van verduidelijker De Wever

‘

Het resultaat van een uitermate moeilijke evenwichtsoefening’, noemde Bart De Wever het verduidelijkingsvoorstel dat hij gisterenmiddag aan de partijhoofdkwartieren bezorgde, en ‘het best haalbare communautaire akkoord dat met de zeven partijen haalbaar is’. Eraan morrelen mag nog, maar niet te veel, ‘of het hele kaartenhuisje dreigt in te storten’.

Het was weer een andere Bart De Wever die de pers in de Senaat te woord stond. Niet meer de ‘havik’ die de stekker uit de regeringsonderhandelingen trok en vervolgens in de tv-studio’s met scherpe bek in het rond pikte. De De Wever van gisteravond was afgeronder en klonk verzoenender, een beetje zoals hij meteen na de verkiezingen aan zijn informateurschap was begonnen. Er kon al eens een mopje af (“and on behalf of my brother, welcome in the Senate”, zei hij na een welkomstwoord in de drie landstalen, een verwijzing naar zijn broer die voorgesteld had Engels als eenheidstaal in te voeren in België), en het personeel van de Senaat werd uitdrukkelijk bedankt omdat ze hun zondagsrust hadden moeten opofferen aan zijn persconferentie.

Vragen wenste De Wever op die perstoelichting niet te beantwoorden. Vragen die er nochtans in overvloed zijn. Waarom komt dit voorstel nu op tafel, na maanden van impasse? Waarom brengt De Wever voor elkaar wat Elio Di Rupo niet kon? En wat is nu de volgende stap? Het leidde al meteen tot een paar snibbige eerste reacties over ‘amateurisme’ in de Franstalige hoek, die lieten vermoeden dat er ook dit keer geen lauwerkrans uitgereikt zou worden. Een zeer scherpe reactie vanwege de PS maakte later op de avond nogal kordaat een einde aan de hoop dat de onderhandelingen eindelijk weer een leidraad hadden (zie pagina 4).

Een synthese van wat er tijdens de preformatie op tafel lag, met de hoeken afgerond in het voordeel van de N-VA. Zo zou je, erg ruw samenvattend, de voorstellen van De Wever kunnen omschrijven. “Ik ben er mij van bewust dat ik wellicht alle partijen een beetje pijn doe”, klonk het gisteren. Klopt, maar het zijn toch de kleine partijen rond de tafel die dat het meest zullen voelen. Daarmee maakt De Wever meteen duidelijk waarom hij de formule van onderhandelen met zeven opgegeven heeft: hij gruwde van een systeem waarin zijn electoraal zware stem slecht voor een zevende meetelde.

Compromissen

Op de meeste symbolisch cruciale punten stelt de verduidelijker een compromis voor dat de Franstaligen zal doen slikken, zonder dat ze zich evenwel geprovoceerd kunnen voelen. Er komt fiscale autonomie ter waarde van 45 procent van de personenbelasting (net geen 50 dus), Brussel mag rekenen op maximaal 350 miljoen extra (geen 500), voor de cleane splitsing van B-H-V komen er compensaties en dat is niet leuk voor zijn eigen partij, maar ze zijn wel nog net dat tikje minder dan wat de Franstaligen eisten. Het kan toeval zijn maar de ‘clarificateur’ zorgde ervoor dat hij net die passages telkens in het Frans voorlas, zodat de boodschap meteen kon doordringen.

“Deze tekst is niet te nemen of te laten”, besloot De Wever zijn discours. “Maar ik hoop wel dat iedereen zeer goed beseft dat dit evenwicht zodanig precair is dat wie hier nog fundamenteel aan raakt, het hele kaartenhuisje dreigt te doen instorten. Over amendementen valt zeker nog te praten, maar ik verwacht nu wel van de partijvoorzitters dat ze mij morgen (vandaag, BE) duidelijk laten weten of zij met dit precaire evenwicht kunnen leven.”

Zolang heeft de PS dus niet eens gewacht, meteen daarna gevolgd door de verwachte echo van de cdH. Om 18.41 uur rolde het communiqué van de Franstalige socialisten binnen: in de Keizerslaan ging de duim naar omlaag.