Oorlogen mede oorzaak van omvang watersnood Balkan
Op de door zware overstromingen geteisterde Balkan hebben duizenden mensen hun huis moeten verlaten. Dat de ramp zo omvangrijk is, is voor een deel historisch te verklaren.
In Bosnië-Herzegovina moesten zowat 11.000 mensen in veiligheid worden gebracht. In Servië hebben 10.000 inwoners van het zwaar getroffen stadje Obrenovac hun huis moeten ontvluchten. En in Kroatië heeft de Sava meerdere dorpen overspoeld.
Daarmee komt voorlopig geen einde aan de ellende die de Balkan treft. Door hevige regenval wordt de regio getroffen door de zwaarste overstromingen sinds een eeuw. Al 47 mensen lieten het leven. Nog steeds zijn er mensen op de vlucht. In Bosnië zijn ongeveer een miljoen burgers, een kwart van de bevolking, getroffen door de watersnood.
Gisteravond kwam een Belgisch B-Fastteam aan in Bosnië-Herzegovina. Er was sprake van een tweede missie naar Servië, met drie boten, maar die werd na overleg met de Servische overheden afgezegd.
De VN waarschuwt dat in het watersnoodgebied nog steeds geen goed overzicht van de problemen bestaat. Dat bemoeilijkt de hulpverlening. Hoewel het sinds zondag niet meer regent, zal de situatie de komende dagen nog verergeren door de stijgende waterstanden en kunnen meer dijken onder druk komen te staan, stelt VN-overstromingsexpert, Matthijs van Ledden vanuit Belgrado.
De kiem voor de huidige problemen in de regio is al gelegd ten tijde van het Habsburgse Rijk. Toen werden rivieren strakgetrokken, dijken aangelegd en zij-armen afgesloten, ten gunste van onder meer landbouw en transport over water. Het gevolg is dat het gebied kwetsbaar is geworden voor overstromingen als er in korte tijd veel regen valt.
Jarenlang waren er nauwelijks grote problemen, maar werden de risico's groter door stadsuitbreidingen die na de Balkanoorlog plaatsvonden. De afgelopen jaren werd vaak gebouwd in de lager gelegen gebieden en het effect daarvan is nu duidelijk zichtbaar, zegt Saskia Werners, docent waterbeheer aan de Wageningen Universiteit.
Maar ook met de nasleep van de oorlog worstelen Bosnië en Servië nog altijd. Veel energie is gestoken in de wederopbouw, waterbeheer was lange tijd van ondergeschikt belang en de huidige dijken bieden onvoldoende bescherming als er zoveel regen valt als nu. Evenals systemen die de bevolking moeten waarschuwen als het dreigt mis te gaan. Daardoor zijn veel inwoners overvallen. Net als de autoriteiten. Zie hier de cocktail voor de huidige watersnood, aldus Werners.