Direct naar artikelinhoud

EU overweegt subsidiekrimp Hongarije

Tegen Centraal- en Oost-Europese lidstaten die vluchtelingen weigeren worden financiële sancties niet langer uitgesloten. Ze krijgen jaarlijks honderden miljoenen euro's EU-subsidie voor asiel, migratie en grensoverschrijdende samenwerking. Sommige landen misbruiken die middelen nu om hun grenzen te sluiten en asielzoekers naar elkaar door te sturen.

De Oostenrijkse bondskanselier Werner Faymann stelde gisteren voor financiële sancties te treffen tegen 'onsolidaire lidstaten' die weigeren vluchtelingen op te nemen. Eerder pleitten ook de Duitse ministers Frank-Walter Steinmeier (Buitenlandse Zaken) en Thomas de Maizière (Binnenlandse Zaken) voor het inkorten van EU-structuurfondsen. De roep om onwillige landen te straffen werd dit weekend kracht bijgezet door een surrealistisch, dieptragisch, schouwspel waarbij Hongarije en Kroatië vluchtelingen over de grenzen verdreven.

Hongarije verdedigt zich met de stelling dat zijn omstreden grenshek gefinancierd wordt door zijn begroting binnenlandse zaken, dat voor de omheining op de Servische grens 6,6 miljard forint (20 miljoen euro) betaalt. Maar de regering in Boedapest verzwijgt een deel van het verhaal. Boedapest krijgt van de EU tientallen miljoenen euro's fondsen voor asiel, migratie en grensoverschrijdende samenwerking.

'Groeigeld'

In december vorig jaar kreeg Hongarije van de Commissie al 1,2 miljoen euro uit het Asiel-, Migratie- en Integratiefonds voor "administratieve en menselijke middelen voor de ontvangst van asielzoekers". Uit hetzelfde fonds kreeg de regering van premier Orban 40,8 miljoen euro toegezegd voor de periode 2014-'20, evenals 23,7 miljoen euro uit het Europese Interne Veiligheids- & Visafonds voor grensmanagement. Ontvangen, integreren en managen is wel het laatste wat de Hongaarse regering deed. Hun oproerpolitie dreef vluchtelingen als vee voor zich uit. Vluchtelingen werden wars van VN-Conventies gearresteerd.

Ook voor de Duitse stelling dat een deel van de EU-structuurfondsen (die economische verschillen tussen regio's moeten verkleinen) aan Hongarije onterecht zijn toegekend, zijn er sterke argumenten.

In het partnerschapsakkoord over structuurfondsen tussen de Commissie en Hongarije, dat in totaal een forse 21,9 miljard euro aan steun bedraagt, zit er bijvoorbeeld ook 361,8 miljoen euro voor Europese Territoriale Samenwerking. Deze zogeheten 'Interreg'-fondsen hebben als doel grensoverschrijdende samenwerking tussen lidstaten onderling en externe buurlanden te verbeteren.

Met gelijkaardig 'groeigeld' financierde de EU de voorbije jaren al de modernisering van grensposten op de Hongaars-Servische grens - zoals in Röszke, waar het vorige week tot rellen kwam tussen Hongaarse agenten en vluchtelingen - maar ook projecten voor grensoverschrijdende jobs en transportverbindingen. Door de grens nu, op enkele overgangen na, hermetisch af te sluiten werpt Hongarije barrières op voor deze grensmobiliteit waarvan beide, armere, grensregio's beter van kunnen worden.

Juridisch complex

Ook Kroatië kreeg geld voor zijn asiel-, migratie- en grensbeleid: de komende zes jaar een enveloppe van 52,7 miljoen euro. De bedoeling was niet dat het daarmee snel vluchtelingen naar de buurlanden zou bussen, wat ze afgelopen weekend deden.

De Commissie staat tot dusver wel weigerachtig tegen het verminderen van EU-subsidies. "De Commissie verkiest incentives boven straffen", zei woordvoerder Margaritis Schinas vorige week nog.

Het intrekken van structuurfondsen is ook juridisch complex, maar wel mogelijk bij vastgestelde onregelmatigheden. Door de toenemende politieke druk speelt het dreigement mogelijk vandaag al op een Praagse bijeenkomst van de buitenlandministers van Polen, Hongarije, Tsjechië en Slowakije, wanneer de landen die zich het meest verzetten tegen vluchtelingenopvang hun EU-top van woensdag voorbereidden.