Krokodilfilets voor kansarmen

o Heeren wandelt de Delhaize van Sint-Truiden binnen met acht grote lege bakken. Geen overbodige luxe, zo blijkt al snel. Elke avond tegen half zes mag hij of een andere medewerker van Sint-Vincentius, bijstandsorganisatie voor kansarmen, de bijna vervallen voeding in de supermarkt komen plunderen. Snelverkoop, te herkennen aan de gele stickers. Waar veel klanten hun neus voor ophalen. Verblind door het houdbaarheidsetiket: wat nog maar één dag houdbaar is, wordt al snel niet meer koosjer bevonden. "Waanzin, want al die producten zijn nog perfect eetbaar", zegt Heeren terwijl hij zijn bakken vol laadt met fruitsla, worstjes en couscoussalade. "Maar mij niet gelaten, dat betekent gewoon meer voor ons."

'Ons', dat zijn de kansarmen die Sint-Vincentius een handje toesteekt. Vluchtelingen, sans-papiers, maar evengoed doorsnee koppels die plots zonder werk vallen en hun gezin nog amper kunnen voeden. "Dankzij dit initiatief kunnen we elke dag vier à vijf extra koppels een voedselpakket geven. Het verschil tussen een schamele boterham of een volwaardige maaltijd."

De samenwerking tussen Delhaize en de hulporganisatie is indirect ook te danken aan 'muffindief' Steven De Geynst, de man die voor de rechter werd gesleept omdat hij twee pakjes oudbakken muffins uit de afvalcontainer van een GB had gevist. De zaak veroorzaakte veel ophef, en Vlaams minister voor Armoedebestrijding Ingrid Lieten (sp.a) ging met de retailsector aan tafel zitten. Met dit proefproject in Limburg als resultaat. Exacte cijfers over voedselverspilling in België durven te variëren. De overkoepelende voedingsfederatie Fevia houdt het op jaarlijks 40.000 ton dat effectief in de vuilbak verdwijnt en dus niet in energie wordt omgezet of naar nevenstromen zoals de soepindustrie gaat. Andere bronnen spreken al snel over 660.000 ton. Supermarkten dragen net als consumenten, distributeurs en producenten hun steentje bij.

De acht dozen van Heeren zijn op minder dan een half uur volledig gevuld. Met meer dan louter wat crackers en droog brood. Eerder kikkerbillen, carpaccio van tonijn, kwarteleitjes en andere lekkernijen. "Ongelofelijk dat dit anders gewoon zou worden weggekieperd", zegt Jo's vrouw Mia. "Zeker als je bedenkt dat er zoveel mensen honger lijden." Vorige week hadden ze zelfs krokodillenfilets. "De mensen die voor een voedselpakket komen wisten niet waar ze het hadden. Of Sint-Jacobsschelpen: exclusieve feestgerechtjes die ze anders nooit op tafel zouden krijgen."

Een scanner registreert de producten voor ze in Jo's koffer verdwijnen. Goed voor 400 euro. Andere dagen gaat het om bijna 700 euro. 700 euro aan voeding die anders in de vuilbak verdwijnt. Een rekensommetje voor wat dat betekent op maand- of jaarbasis is gauw gemaakt.

Op dit moment werken dertien Delhaizewinkels mee aan het project. Bedoeling is om het initiatief op termijn verder uit te breiden. Ook andere supermarkten werken soms samen met Voedselbanken. Vraag blijft echter waarom niet alle warenhuizen in België onverkochte voeding weggeven in plaats van weggooien. "Weggooien is makkelijker", vermoedt Mia. "Er gelden strenge regels voor voeding waarvan de houdbaarheidsdatum bijna overschreden is." Alle producten die de Sint-Vincentiusmedewerkers meenemen worden voorzien van een gedateerd stickertje voor ze in de diepvries verdwijnen. Producten die niet kunnen worden ingevroren, worden dezelfde avond nog uitgedeeld.

Supermarkten zouden volgens groene activisten ook te weinig baat hebben om bijna vervallen voeding uit te delen. Weggooien zou meer opbrengen: als 'voedingsafval' in vergistingsmachines wordt omgezet in energie trekt men daar nog geld van terug.

"Maar dat zakt in het niets bij het verlies dat je doet als je onverkochte voeding moet weggooien", zegt Delhaizewoordvoerder Roel Dekelver. "Wij hebben daar niets bij te winnen. Voeding laten vernietigen kost ook geld. Dit duurzame project is een win-winsituatie voor iedereen."

Bert*, vaste klant bij Sint-Vincentius, is alvast in zijn nopjes met de 'buit' van vandaag. Na een arbeidsongeval en twee kapotte knieën moet de gewezen stratenlegger het elke maand zien te rooien met een beperkte invaliditeitsuitkering. "Niet eenvoudig met een tienerzoon die naar de universiteit wil en eet als een paard." Het dagelijkse Delhaizepakket is meer dan welkom. Garnaaltjes, auberginepasta. "Zeg nu zelf: beter dan een boterham met choco."

*Bert wou om privacyredenen niet met zijn echte naam in de krant