'De film is nóg cynischer dan het boek'

In 2012 vertelde producent Peter Aalbæk Jensen van Zentropa in Cannes dat The Keeper of Lost Causes het eerste deel zou worden van maar liefst tien speelfilms met inspecteur Carl Mørck, gebaseerd op de populaire romans van de Deense misdaadschrijver Jussi Adler-Olsen.

Nikolaj Lie Kaas: "Tja, Peter is een producer die weet hoe hij de aandacht moet trekken. (lacht) Op het moment van die aankondiging waren er nog maar vier boeken geschreven en van die vier had Zentropa toen de filmrechten gekocht. Ondertussen is Jussi Adler-Olsen al aan de zesde roman bezig en zou hij naar eigen zeggen de andere verhalen reeds in zijn hoofd hebben.

"Zelf heb ik getekend voor vier films, waarvan de tweede, namelijk The Absent One, inmiddels al opgenomen is, opnieuw door Mikkel Nørgaard. De films worden in ieder geval niet 'back-to-back' gedraaid, zodat ik intussen nog tijd heb voor allerlei andere projecten. Zo heb ik inmiddels Child 44 gedraaid in Praag, de nieuwe film van Daniel Espinosa (bekend van Safe House, JT) met Tom Hardy, Gary Oldman en Noomi Rapace.

"Wat er na mijn vier films als Carl Mørck gebeurt? Wel, in mijn contract staat nogal vaag dat mijn houding terzake 'positief' en 'open-minded' moet zijn. Zoiets had ik nooit eerder in een contract gelezen. Ja, da's dus helemaal iets anders dan de attitude van Carl Mørck. (lacht)"

Arrogant

De titel The Keeper of Lost Causes verwijst naar het werk van politie-inspecteur Carl Mørck. Maar eigenlijk is hij zelf zo'n beetje een 'verloren zaak'. Nikolaj Lie Kaas: "Precies. Zijn werk is zijn identiteit. Het is zijn ruggengraat. En dat is eigenlijk wel triestig. Hij is niet altijd zo nors en nukkig geweest, maar wel zo arrogant. Hij heeft altijd van zichzelf gedacht dat hij de beste was in wat hij deed. En dat hij de anderen ver achter zich laat. Aan zelfvertrouwen geen gebrek. Maar dan is er, in de proloog, die interventie die faliekant afloopt. Hij raakt gewond en één collega blijft dood en een andere verlamd achter. Dat is een stevige realitycheck. Wat hij doet heeft wel degelijk een impact op anderen. Hij beseft misschien wel dat politiewerk groepswerk is, maar hij kan zeer moeilijk met anderen samenwerken. De ironie van het leven heeft gewild dat de enige collega's die met hem wilden samenwerken, het slachtoffer van die dramatische interventie zijn geworden."

Atypische politieman

Tegen een andere collega zegt hij: "Als ik vermoord word, beloof me dat jij het onderzoek niét zult doen." Nikolaj Lie Kaas: "Ja, iemand zou Carl toch eens moeten zeggen dat het echt niet nodig is om iedereen altijd te beledigen. (lacht) Dat sarcasme zat al wel in het boek, maar in de film hebben we die zwarte, cynische humor van het personage nog benadrukt.

"We wilden niet dat Carl Mørck een politieman was zoals men die al zo vaak gezien heeft, vijftigers zoals Kurt Wallander en Martin Beck. Daarom hebben we hem ook jonger gemaakt dan in de romans. De look van de film is ook anders dan in de meeste Scandinavische thrillers. Minder koud blauw, minder glas en staal. Meer hout en muren van baksteen. Minder computers. We hebben ook in de herfst gedraaid, zodat de gele en rode kleuren voor een warmere toon zorgen. Maar het blijft natuurlijk een donker verhaal.

"Zelf hou ik van het personage, maar ik zou zijn vriend niet kunnen zijn. Gewoon omdat het onmogelijk is om met Carl bevriend te zijn. Zijn werk is zijn leven en hij bekommert zich niet om andere mensen. Hij is een eenzame wolf. Carl is geen aangenaam gezelschap. Hij heeft geen sociale vaardigheden. Hij wil of kan ze in ieder geval niet gebruiken, zoals blijkt wanneer hij in een café een jonge vrouw een glas wil aanbieden. Zonder resultaat natuurlijk."

In de tv-serie The Killing speelt Lie Kaas ook een politie-inspecteur, Mathias Borg. Op de vraag of die wél bevriend zou kunnen zijn met Carl Mørck, knikt de acteur resoluut van neen. "Het zijn twee totaal verschillende mensen. Mathias zou een hekel hebben aan Carl, net als iedereen. (lacht) In The Killing is Mathias het klassieke voorbeeld van de ploegspeler. Hij weet dat hij een radertje is in een groter geheel. Aangenaam in de omgang en een familieman."

Monsterbudgetten

The Killing was een televisieserie. The Keeper of Lost Causes is het begin van een reeks speelfilms. "Dat is een heel groot verschil. De budgetten zijn anders en dus moet het bij film niet zo snel gaan als bij televisie, waar men liefst heeft dat het er in één take op staat. Dat kan voor een acteur soms frustrerend zijn. Eén van de redenen waarom series zoals The Killing, The Bridge en Borgen zo'n succes waren, heeft precies te maken met het feit dat de budgetten daarvoor groter dan normaal waren. En dat vertaalt zich in de kwaliteit van die series.

---

Deens toptalent op een hoopje

The Keeper of Lost causes

Thriller
Regie: Mikkel Nørgaard
Met: Nikolaj Lie Kaas, Fares Fares
Duur: 97 minuten

Als u het inmiddels gehad heeft met Scandinavische misdaadthrillers, doe dan zeker geen moeite. Zoniet, weet dan dat The Keeper of Lost Causes het begin is van een nieuwe reeks krimi's waarvoor Zentropa, het productiebedrijf van Lars von Trier, een forse dosis toptalent wist te verzamelen.

Regisseur Mikkel Nørgaard tekende voor een aantal afleveringen van Borgen, scenarist Nikolaj Arcel adapteerde eerder The Girl with the Dragon Tattoo (naar Stieg Larson) en cameraman Eric Kress verdiende zijn strepen bij The Killing, Borgen en The Girl with the Dragon Tattoo.

Topacteur Nikolaj Lie Kaas, die ook al in The Killing te zien was, maakt van rechercheur Carl Mørck een koppig en zeer eigenzinnig personage, die geen genoegen wil nemen met de zelfmoordtheorie van zijn collega's in verband met de verdwijning, jaren geleden, van de jonge politica Merete Lynggaard, vertolkt door Sonja Richter.

Oeps, hebben we nu al verklapt dat de verdwenen vrouw nog in leven is? Maakt niet uit, want dat komt de kijker lang vóór de hoofdpersonages te weten. De spanning moet dus elders vandaan komen en dat gebeurt ook. Protagonist Carl Mørck is, in de woorden van acteur Nikolaj Lie Kaas, geen aangenaam gezelschap, maar het is wel spannend om hem te vergezellen op zijn verbeten zoektocht.