Nieuws over Ronald Janssen zorgt voor angstige mensen
Wie het assisenproces tegen Ronald Janssen de voorbije weken intensief heeft gevolgd, en wie deed dat niet, is significant bezorgder over zijn naaste dan wie het nieuws maar oppervlakkig meepikte. Dat stelt KU Leuven-vorser Kathleen Custers vast.
Vrouwen die het nieuws over Janssen gretig volgden zijn daarenboven dubbel zo bezorgd om zelf te worden aangerand dan vrouwen met een gematigder interesse voor het nieuws. Custers pleit voor meer mediaopvoeding. "Te veel mediaconsumptie kan leiden tot een vervorming of overschatting van de realiteit."
In de maand die volgde op de arrestatie van Ronald Janssen begin vorig jaar, bevroeg de School voor Massacommunicatieresearch van de KU Leuven 1002 Vlamingen over hun mediagebruik. De studie van Kathleen Custers is de eerste die nagaat in welke mate media-aandacht voor een strafzaak samengaat met angstgevoelens.
Bijna een derde van de respondenten volgde het nieuws over Janssen veeleer intens. Vrouwen volgden het nieuws over de zaak iets meer dan mannen. Zowel bij mannen als bij vrouwen hing de consumptie van het nieuws over Janssen samen met een verhoogde angst voor de veiligheid van hun naasten. Zo zei ongeveer 45 procent van de bevraagden bezorgd te zijn over de veiligheid van hun naasten, 20 procent was zelfs heel bezorgd. Vrouwen waren meer bezorgd over hun naasten dan mannen.
Samengevat was de kans om ongerust te zijn over de veiligheid van dierbaren twee keer groter bij mensen die de zaak intens volgden dan bij mensen die het nieuws veel minder volgden.
Uit de angstgevoelens van de mannen kan worden opgemaakt dat zij die het nieuws over Janssen uitgebreid volgden, meer bezorgd waren over de veiligheid van hun vrouw en hun kinderen. Intensieve nieuwsgebruikers waren vier keer meer ongerust over de veiligheid van hun dochter, drie keer meer over de veiligheid van hun zoon en twee keer meer over de veiligheid van hun partner.
"Via de media leren mensen hoe de wereld in elkaar steekt", zo verklaart Custers de angst. "Zeker als het over onderwerpen gaat die ver van ons af staan. Die functie van doorgeefluik dreigen we vaak te overzien, waardoor we niet oordeelkundig met de media omspringen en we de realiteit anders gaan waarnemen dan ze in werkelijkheid is."
In 2007 wees een studie aan de Louisiana State University al eens uit dat dat de berichtgeving over een serieverkrachter en een seriemoordenaar de onveiligheidsgevoelens doet toenemen. In de Amerikaanse stad Baton Rouge was een man opgepakt voor de moord op vijf jonge vrouwen. Toen de plaatselijke bevolking werd bevraagd over hun gevoelens, bleken ze meer angst te hebben om zelf ook het slachtoffer te worden van een seriemoordenaar.
In die zin zijn de resultaten van de Leuvense studie gelijklopend met die uit Louisiana. Mensen die het nieuws over de zaak-Janssen in grotere mate volgden, waren bijvoorbeeld meer akkoord met het idee dat het tegenwoordig niet meer veilig is om jongeren alleen te laten uitgaan of alleen naar huis te laten komen na een avondje uit. Dat was het geval bij 12 procent van de mannen en 22 procent van de vrouwen.